mgr Lucyna Masłowska

parter pokój 10

Godziny pracy logopedy w roku szkolnym 2023/2024

 

Z TEORII I PRAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ

BADANIE DZIECKA Z ZABURZONĄ WYMOWĄ OBEJMUJE:

1. Wywiad z rodzicami lub opiekunami.
2. Orientacyjne badanie mowy. /Rozmowa z dzieckiem związana z jego środowiskiem domowym lub szkolnym/.
3. Badanie mówienia. /Dokonujemy go na podstawie kwestionariusza obrazkowego zawierającego obrazki ze wszystkimi pozycjami odpowiednich głosek w wyrazie/.
4. Badanie sprawności narządów mowy. /Sprawdzamy sprawność języka (kierowanie języka do nosa, brody, ucha prawego i ucha lewego). Próby warg. W karcie pacjenta należy opisać: grubość i wielkość języka, stan wędzidełka podjęzykowego, migdałków, podniebienia twardego, zgryzu i uzębienia oraz stan jamy nosowej/.
5. Badanie rozumienia mowy.
6. Badanie analizy i syntezy słuchowej wyrazu.

ZASADY DYDAKTYCZNE STOSOWANE W PRACY LOGOPEDYCZNEJ

1. Zasada systematyczności - nauczanie poszczególnych dźwięków musi się odbywać według określonej kolejności działań, a każdy ćwiczony dźwięk musi przejść przez etapy:

• przygotowanie narządów artykulacyjnych,
• wywołanie dźwięku w izolacji,
• połączenia go z samogłoską w nagłosie, śródgłosie, wygłosie,
• ćwiczenia dźwięku w wyrazach, wyrażeniach, zdaniach, tekstach.

2. Zasada stopniowania trudności - zaczynamy od nauczenia dźwięku, który jest dla dziecka najłatwiejszy. Musi ono widzieć efekty swojej pracy i odnosić sukcesy.

3. Zasada utrwalania - należy powtarzać zdobyte umiejętności tak długo , aż doprowadzi się do nawyku. Zalecone ćwiczenia powtarzamy codziennie.

4. Zasada indywidualizacji – do każdego dziecka podchodzimy indywidualnie,gdyż każde dziecko jest inne i nawet przy tej samej wadzie robi postępy w innym czasie.

5. Zasada aktywnego i świadomego udziału – pomaga dziecku zrozumieć potrzebę ćwiczeń i udziału w zajęciach.

6. Zasada współpracy z rodzicami – należy powiadomić rodziców o stanie mowy dziecka i nad czym obecnie się pracuje oraz jak mają współdziałać w celu utrwalenia uzyskanych efektów.

JAK ROZWIJA SIĘ MOWA

Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki z otoczenia, najlepiej rozpoznaje głos matki. Już w pierwszym miesiącu życia noworodek krzykiem, płaczem sygnalizuje swoje potrzeby. Drugi i trzeci miesiąc życia to okres głużenia. Dziecko wydaje dźwięki typu: ga, aga, gha - głównie w chwilach dobrego samopoczucia. Szósty miesiąc życia to okres gaworzenia, czyli powtarzanie ciągów sylabowych typu: ba-ba, ma-ma, ta-ta. Niemowlę coraz lepiej rozumie mowę, reaguje na swoje imię oraz ton głosu. Pod koniec pierwszego roku życia wymawia kilka prostych słów, wykonuje polecenia związane z konkretną sytuacją. Drugi rok życia to okres burzliwego rozwoju mowy. Charakterystyczna jest „lawina” nowych słów. Pod koniec tego okresu dziecko buduje proste zdania. W okresie przedszkolnym maluch rozwija możliwości językowe poprzez: wzbogacanie słownictwa, poznawanie i stosowanie form gramatycznych, prowadzenie dialogów. Dziecko trzyletnie wykorzystuje w swojej mowie głoski: p, b, m, w, f, d, n, ń, k, g, l, ś, ź, ć, dź. Czteroletnie: oprócz wyżej wymienionych, wymawia głoski: s, z, c, dz. Pięcioletnie: dodatkowo jeszcze głoski: sz, ż, cz, dż oraz głoskę r. Sześciolatek buduje swobodne wypowiedzi, prawidłowe pod względem gramatycznym, używając poprawnie wymawianych głosek. NALEŻY ZWRÓCIĆ UWAGĘ na to, że każde dziecko rozwija się indywidualnie. Niektóre dzieci wcześniej zaczynają posługiwać się prawidłową mową we wszystkich jej aspektach, inne trochę później. Pamiętajcie rodzice, jeżeli macie wątpliwości, udajcie się do specjalisty.

JAK ROZWIJAĆ MOWĘ DZIECKA?

Pierwszym ważnym ćwiczeniem, które w naturalny sposób usprawnia język, wargi, żuchwę i podniebienie jest karmienie piersią. Picie z kubka, jedzenie łyżeczką oraz samodzielne żucie i gryzienie pokarmów dalej doskonalą te funkcje. Oprócz tego przyczyniają się do wykształcenia prawidłowego zgryzu i nawyku połykania. Należy jak najwcześniej zrezygnować z butelki i smoczka. Częste infekcje górnych dróg oddechowych należy skonsultować z laryngologiem lub alergologiem.

Wrażliwość słuchową należy rozwijać poprzez śpiewanie piosenek, słuchanie muzyki, zabawy z dźwiękami. Wzbogacanie słownictwa oraz doskonalenie umiejętności budowania zdań dziecko uczy się podczas słuchania bajek, wierszyków, wyliczanek oraz podczas rozmowy. Rozmowa jest bardzo ważna, gdyż buduje więź między rodzicami a dzieckiem, rozwija kontakt.

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY W NASZEJ SZKOLE

1. PARASYGMATYZM - występuje gdy głoski sz, ż, cz, dż, s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź są przez siebie zastępowane.

2. SEPLENIENIE MIĘDZYZĘBOWE (INTERDENTALNE) - jest to deformacja polegającą na wsuwaniu języka między zęby przy wymowie głosek s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź; rzadziej sz, ż, cz, dż.

3. PARAROTACYZM lub ROTACYZM, gdy dziecko nie wymawia głoski r i jest ona zastępowana przez głoskę l lub j. Niekiedy r wymawiane jest nieprawidłowo: wargowo, tylnojęzykowo, gardłowo.

4. PARAKAPPACYZM, PARAGAMMACYZM - to wada wymowy przejawiająca się zamianą głosek k, g na t, d.

5. MOWA BEZDŹWIĘCZNA polega na zastępowaniu głosek dźwięcznych przez ich bezdźwięczne odpowiedniki.